Ładunkami niebezpiecznymi nazywa się wszystkie te towary, które stanowią zagrożenie dla życia lub zdrowia ludzi albo dla środowiska naturalnego. Ich przewóz niezgodny w zasadami bezpieczeństwa może prowadzić do skażenia środowiska, pożarów i wielu innych niebezpiecznych wypadków, dlatego też podlega on ścisłej kontroli i jest regulowany zarówno przez krajowe, jak i międzynarodowe dokumenty. Jak powinien przebiegać taki transport ADR?

Regulacje prawne

Najważniejszym międzynarodowym dokumentem, który reguluje przewóz ładunków niebezpiecznych, jest Umowa europejska dotycząca międzynarodowego przewozu drogowego ładunków niebezpiecznych nazywana z reguły ADR, co stanowi skrót od jej francuskiej nazwy. Została ona ustanowiona w Genewie w latach 50. XX wieku, jednak z uwagi na rozwój transportu i przewóz coraz większej ilości niebezpiecznych materiałów jest regularnie aktualizowana. Obowiązuje ona w 46 krajach, w tym od 1975 roku w Polsce. Znajdują się w niej dokładne regulacje dotyczące pakowania materiałów niebezpiecznych i regulują jak ma wyglądać przewóz towarów niebezpiecznych, odpowiednich dla nich środków transportu oraz procedur związanych z przewozem.

Przewóz towarów niebezpiecznych

Wybór odpowiedniego sposobu pakowania oraz środka transportu to kluczowe kwestie związane z przewozem towarów niebezpiecznych. Każdy rodzaj niebezpiecznego materiału ma przypisany specjalny numer identyfikacyjny, zwany numerem UN, który przyporządkowuje go do jednej z 13 klas zagrożeń (substancje wybuchowe, trujące, zakaźne, promieniotwórcze itp.). Zależnie od tej klasy dobierana jest jedna z trzech grup pakowania, z których pierwsza obejmuje towary stanowiące największe zagrożenie, a trzecia – najmniejsze.

Do zakwalifikowanego w ten sposób towaru dobiera się możliwie najodpowiedniejszy i najbezpieczniejszy środek transportu. Pojazd ten musi przejść szczegółową kontrolę i spełnić szereg wymogów. Ważny jest tutaj między innymi rodzaj nadwozia i podwozia, oznakowanie i wyposażenie. Istotne jest także, by kierowca, który ma zająć się przewozem ładunku niebezpiecznego, miał ku temu odpowiednie kwalifikacje – musi znać przepisy związane z ich przewozem, przejść szkolenie dotyczące postępowania w razie wypadku oraz mieć odpowiednią wiedzę na temat przewożonych towarów.

Wymagane formalności

Przy przewozie materiałów niebezpiecznych musi zostać spełniony szereg formalności. Pojazd musi mieć czytelne, wykonane z trwałego materiału oznaczenia, które informują o rodzaju przewożonego towaru i niebezpieczeństwach, jakie powoduje. Kierowca ma obowiązek mieć przy sobie dokumenty zawierające takie informacje jak rodzaj niebezpiecznego ładunku, numer klasy zagrożenia i grupy pakowania, ilość przewożonego towaru oraz instrukcja obchodzenia się z materiałami sporządzona w języku każdego kraju znajdującego się na trasie przewozu.

Przy planowaniu trasy, należy wziąć pod uwagę, że transport niektórych substancji niebezpiecznych wymaga wcześniejszego zgłoszenia do Państwowej Straży Pożarnej i odpowiedniego wojewódzkiego komendanta policji. Za przekazanie takich informacji odpowiedzialny jest przewoźnik w przypadku przewozu krajowego lub Straż Graniczna w transporcie międzynarodowym.